Miasto przejazdem, biblioteka na dłużej - relacja ze spotkania z Manuelą Gretkowską w Grójcu
12 marca w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej im. W. S. Laskowego w Grójcu odbyło się spotkanie autorskie z Manuelą Gretkowską. Choć pisarka często mija to miasto w drodze do Krakowa czy Łodzi, po raz pierwszy zawitała do grójeckiej biblioteki. Przyznała, że jej najnowsza książka, "Posag dla Polki", bezpośrednio wiąże się z Grójcem, gdyż to właśnie tutaj jej mąż Piotr przeszedł dramatyczne chwile z podejrzeniem wylewu.
Miłość: dobra i zła
Spotkanie przebiegało w niezwykle otwartej atmosferze, jak przystało na twórczość Gretkowskiej. Autorka skupiła się głównie na swojej nowej książce, w której analizuje naturę relacji międzyludzkich – tych budujących i tych destrukcyjnych. "Posag dla Polki" to refleksja nad miłością, która może być błogosławieństwem lub przekleństwem.
Pisarka opowiedziała o historii swojej przyjaciółki, feministki z Warszawy, która przez lata tkwiła w toksycznym związku. Jak się okazało, jej narzeczony, zamiast włożyć pierścionek zaręczynowy na palec, po prostu go jej... złamał. Wydawca odmówił upublicznienia nazwiska kobiety, by uniknąć problemów prawnych, a prokuratura uznała, że cierpienie ofiary było niewystarczająco długotrwałe, by zajmować się sprawą. Ta historia to tylko jeden z wielu portretów relacji, jakie Gretkowska opisuje w swojej książce, ukazując mechanizmy przemocy, manipulacji i podporządkowania.
Psychoterapeutyczna puenta
Podczas spotkania Gretkowska przytoczyła także anegdotę o toksycznych relacjach między matkami a synami: „Na Florydzie, gdzie mieszkają bogate emerytki, spotykają się trzy matki i licytują, jak bardzo ich synowie je kochają. Pierwsza mówi: „Mój kupił mi willę”. Druga: „A co tam willa! Mój kupił mi jacht z całą załogą”. Trzecia: „A co tam willa i jacht! Mój od 40 lat co tydzień wydaje 400 dolarów na psychoterapię i mówi tylko o mnie!”".
Przesłanie dla kobiet
Autorka podkreślała, że "Posag dla Polki" to rodzaj dziedzictwa, które pragnie przekazać nie tylko swojej córce, ale wszystkim kobietom. Zwróciła uwagę na patriarchalne wzorce i ich destrukcyjny wpływ na zarówno kobiety, jak i mężczyzn. "Patriarchat okalecza mężczyzn, mężczyźni nie czują, a kobiety nie myślą" – mówiła, podsumowując jeden z wielu wątków swojej prelekcji.
Gretkowska nawiązała także do mitologii interpretując postaci takie jak Penelopa. Zastanawia się, dlaczego mit wierności Penelopy uchodzi za wzorzec, podczas gdy jej poświęcenie mogłoby być traktowane jako ostrzeżenie przed rolami, w jakie wpędzane są kobiety.
Refleksja na koniec
Manuela Gretkowska to pisarka, która prowokuje, zmusza do myślenia i kwestionowania utartych schematów. Spotkanie w Grójcu było nie tylko rozmową o książce, ale także pełnym emocji wykładem o relacjach, miłości i mechanizmach społecznych, które wpływają na nas wszystkich.
Czy "Posag dla Polki" to feministyczny manifest, osobisty pamiętnik czy mozaika refleksji? Odpowiedź, jak zawsze u Gretkowskiej, nie jest jednoznaczna. Jedno jest pewne – nikt nie wyszedł z tego spotkania obojętny.
Kinga Majewska
